Wat is een coöperatie?
Een coöperatie is een organisatie die middelen of inspanningen bundelt om gemeenschappelijke, economische, sociale of culturele doelen te bereiken. De basisprincipes omvatten vrijwillig en open lidmaatschap, democratisch beheer door de leden en onafhankelijkheid.
Bij een coöperatie wordt er door minimaal twee personen samengewerkt en de coöperatie wordt door en voor leden beheerd. De leden van de coöperatie kunnen bijvoorbeeld ondernemers of consumenten zijn, maar ook overheidsinstanties. Het belangrijkste is dat ze de krachten bundelen om tot betere resultaten te kunnen komen. Er zijn dan ook verschillende soorten zoals producten- of dienstencoöperaties, consumentencoöperaties en bedrijfscoöperaties.
De coöperatieve beweging ontstond als antwoord op de sociale en economische uitdagingen van de 19e eeuw. In Nederland zijn coöperaties ontstaan als een manier om gezamenlijk in te kopen of te produceren, met als doel de belangen van de leden te behartigen en economische voordelen te behalen.
Qua rechtsvorm lijkt een coöperatie het meeste op een onderlinge waarborgmaatschappij. Het grootste verschil is dat het bij deze tweede rechtsvorm om een speciaal soort verzekeringsmaatschappij gaat.
Basisprincipes van coöperaties
De basisprincipes van coöperaties omvatten:
- Vrijwillig en open lidmaatschap
- Democratisch beheer door leden
- Economische deelname van leden
- Autonomie en onafhankelijkheid
- Onderwijs, opleiding en informatie
- Samenwerking tussen coöperaties
- Zorg voor de gemeenschap
Voordelen van coöperaties
Een coöperatie is niet een gewoon bedrijf. In plaats daarvan is het een vereniging met een bedrijf, vergelijkbaar met hoe beleggingsfondsen werken, maar dan gefocust op de specifieke behoeften van de leden. De activiteiten van een coöperatie verzorgen in bepaalde stoffelijke behoeften van de leden en welke hier precies mee worden bedoeld staat vast in de statuten. Hiermee gaat het doorgaans om bedrijfsmatige activiteiten die leden niet zelf kunnen uitvoeren of die te duur zijn.
Samenwerken in een coöperatie biedt dan ook diverse voordelen, waaronder de onderstaande:
- Er is meer flexibiliteit voor de leden. Niet alleen zijn deelnemers voor een gelijk deel aansprakelijk, het is ook relatief eenvoudig om lid te worden van een coöperatie.
- Geen dividendbelasting. Coöperaties worden niet onderworpen aan belasting over dividend dat wordt uitgekeerd. Dat maakt het voor deelnemers interessant om te investeren in deze rechtsvorm en zorgt voor een administratief voordeel.
- Privévermogen geen risico. Het privévermogen van de leden van een coöperatie loopt geen risico. Een coöperatie is een rechtspersoon zonder privé-aansprakelijkheid van de leden, zoals dat bij bepaalde andere rechtsvormen wel het geval is.
- Samen staat u veel sterker. U werkt samen met gelijkgestemden, vaak uit hetzelfde vakgebied en tijdens een algemene ledenvergadering kan iedereen zijn eigen input geven over bepaalde onderwerpen. U kunt kiezen tussen beperkte aansprakelijkheid (BA), wettelijke aansprakelijkheid (WA) of uitgesloten aansprakelijkheid (UA).
- Winsten van de coöperatie mogen worden uitgekeerd. Dit is in tegenstelling tot wat bij een vereniging het geval is, waardoor het voor beleggers gunstiger is om voor deze rechtsvorm te kiezen.
Een coöperatie oprichten: een stappenplan
Om een coöperatie op te kunnen richten moet u verschillende stappen doorlopen. Iedereen die meer dan 25 procent heeft van alle aandelen in een coöperatie moet bovendien ook in het UBO register geregistreerd staan.
Om een coöperatie op te richten zijn de volgende zaken van belang:
- Planning: doe gedegen marktonderzoek en definieer welke doelen worden gesteld en welke taken er voltooid moeten worden.
- Registratie en juridische aspecten: kies de juiste juridische vorm en ga door met de bedrijfsregistratie.
- Ledenwerving: bepaal uw strategieën voor het kunnen aantrekken van leden en om ze te behouden.
- Beheer: kies voor een managementstructuur en stel vast wat de rechten en plichten van de leden zijn.
- Financiering: kijk welke bronnen van kapitaal er zijn om uit te putten en regel alle zaken rondom de boekhouding.
Conclusie
Voor veel mensen kan het interessant zijn om samen te werken in een coöperatie. Als u bent ingeschreven in het handelsregister en deelneemt aan een coöperatie kan dit verschillende voordelen bieden zoals beperkte aansprakelijkheid (BA), het niet hoeven betalen van dividendbelasting en veel flexibiliteit. Dat maakt een coöperatie voor veel mensen een interessante rechtsvorm om te onderzoeken.